Blogumda her türlü yazı yazmayı planlarken niye bir adette Kültür ve Sanat içerikli bir yazı yazmayım dedim ve Tavaslı olduğum için en iyi ilk içeriğin Tavas Zeybeği olacağını düşündüm. Bu yazımda size anlatacağım şey Tavas Zeybeği’nin hikayesi olacak.
Tavasoğulları ve Kelleci
Menteşe Sancağı Mütesellimi (Askeri ve Ekonomik Sorumlusu) Osman Ağa sülalesi, beyliği uzun süre ellerinde tutmuşlardır. Osman Ağa sülalesine Tavasoğulları denip uzun süre saltanat kavgaları yapılmıştır. Aynı sülaleden Kelleciler denen bir kol beyliğin hâkimiyetini ele geçirmişlerdir. Bu grup adından da anlaşılacağı gibi halkı zorbalıkla yönetmiş, çok kelle düşürmüşlerdir. Hatta delik taş denilen ortası delik, bir insan kafasının geçebileceği bir taştan, cezalandıracakları kişinin kafasına ip bağlayıp taşın diğer tarafından da mandalarla çekerlerdi. Böyle korkunç bir şekilde insanları cezalandırırlardı. Bu taş yakın yıllara kadar Tavas Lisesi ile Jandarma Karakolu arasında antik bir eser gibi durmuştur. Yöre halkının şikâyeti üzerine Menteşe Büyük Beyi, Tavas’taki hâkimiyeti Kelleci’lerden alıp Tavasoğulları’na vermiştir.
Kellecinin Hain Planı
Tavasoğulları sancak beyliğini sürdürdükleri sırada, sık sık çevrede güme avlarına gidiyorlardı. Bu sülalenin en güçlü zaafları içkiye düşkünlük ve avcılıktı.
Sancak Beyliği’nden alınan Kelleci, Tavasoğulları’nı bir gün Yarengüme’ye (Tavas) ziyafete davet eder. Bu ziyafete mütesellim Osman Ağa’nın ismini alan 12 yaşındaki torunu dışında tüm Tavasoğulları katılmıştı. Özel olarak hazırlanan bir evin alt dam bölümüne, Kelleci çok miktarda barut yerleştirmişti. Eğlencenin en koyu anında Kelleci ve adamları fark ettirmeden dışarı çıktılar. Kelleci sevmediği birkaç adamı da feda ederek Tavasoğulları’’nın şüphesini çekmemek için içerde bırakmıştı. Böyle bir durumda eşkıya diyebileceğimiz kelleci alt kattaki kilolarca barutu ateşledi. Böylece Tavasoğulları’nın erkekleri imha edilmiş oldu.
Yalnız yaşı küçük olduğu için eğlencede bulunması sakıncalı olan torun Osman, Hırka’da kaldığı için ölmekten kurtuldu. Kelleci Tavasoğulları’ndan hiç erkek nesli bırakmamak için Hırka Köyü’ne de baskın yapar. Fakat Osman’ı bulamaz. Kellecinin Hırka Köyü’ndeki gözcüsü Kelleci’yi sevmediği için Hırka bağlarında gördüğü Osman’ı daha da gizleyip Kelleci’ye haber vermedi. Bu arama tarama esnasında yas içinde olan Tavasoğulları’nın kadınları, sülalelerinin son erkeğinin de öldürülmemesi için olağanüstü bir çaba sarf etmişti.
Torun Osman’ın Kurtuluşu ve İntikamı
Torun Osman olaylardan birkaç gün sonra Kelleci’nin gözcüsü tarafından Manisa’da ki Karaosmanoğulları’na emanet edilmiştir. Adı geçen çocuk Karaosmanoğulları’nın yanında ata binmesini, silahları kullanmayı öğrenip, civanmert bir yiğit olarak yetişti. Karaosmanoğlu’nun Osman’a verdiği yüzden fazla kızanla Manisa’dan Hırka’ya dönüp ağalığını Kelleci’den geri aldı.
Tavas Zeybeği’nin hikayesi
Tavasoğulları yok edildiğinde yöre halkı bir türkü yakmış ve günümüze kadar gelmiştir. Türküsü çok sevilen bu ezgi de zeybek oyunu olarak da günümüze kadar oynana gelmiştir.
Harman Sanat tarafından yayınlanan bu videoda Tavas Zeybeği‘ni izleyebilirsiniz
